اپل از جمله شرکتهایی است که تلاش میکند به محیط زیست توجه نشان دهد. تاکید و تمرکز این شرکت بر استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر مانند نیروگاههای خورشیدی برای تامین برق مورد نیاز دیتاسنترهایش، نمونهای از همین تلاشها است. حال این شرکت اقدام به معرفی رباتی تحت عنوان Daisy کرده که قرار است برای بازیافت گوشیهای آیفون مورد استفاده قرار گیرد؛ در ادامه به معرفی این ربات میپردازیم.
Daisy رباتی است که طراحی شده تا بهسرعت قطعات مدلهای مختلف آیفون را از یکدیگر جدا کرده و بخشهایی را که امکان استفاده مجدد از آنها وجود دارد بازیافت کند. در واقع خود Daisy هم یک ربات ترکیبی از قطعات بازیافتی محسوب میشود زیرا از قطعات یک ربات بازیافت شده دیگر با نام Liam ساخته شده است که در سال ۲۰۱۶ معرفی شد. Daisy ابتدا در ایالات متحده و اروپا مورد استفاده میگیرد، اما قرار است در آینده در دیگر نقاط جهان هم بهکار گرفته شود. در نتیجه، این ربات مواد خام را نجات میدهد تا به جای اضافه شدن به بیش از ۳۵ میلیون تن زباله الکترونیکی که سالانه به مکانهای دفن زباله میروند (آمار سال ۲۰۱۶)، بازیافت شوند.
بهگفته اپل، این ربات میتواند در هر ساعت اجزای نزدیک به ۲۰۰ گوشی آیفون را از یکدیگر جدا کند، که سبب میشود شرکت اپل به هدف خود برای پایان وابستگی به استخراج معادن برای تامین مواد حیاتی در تولید تلفنهای هوشمند، مانند کبالت، نزدیکتر شود. بر اساس اطلاعات منتشر شده، اپل قادر خواهد بود از هر صد هزار گوشی آیفونی که توسط Daisy بازیافت میشوند نزدیک به یک کیلوگرم طلا، ۷/۵ کیلوگرم نقره، نزدیک به ۲ تن آلومینیوم و معادل ۱۱ کیلوگرم عناصر و مواد معدنی کمیاب مانند کبالت، پالادیوم، تنگستن، تانتالیوم و قلع به دست آورد.
شرکت اپل Daisy را در ارتباط با برنامه Apple GiveBack معرفی کرد که مشتریان را تشویق میکند تا محصولات اپل قدیمی خود را برای بازیافت تحویل دهند و در مقابل امتیازاتی مانند اعتبار از اپل استور دریافت کنند. لیزا جکسون (Lisa Kackson) معاون ابتکارهای اجتماعی، خطمشی و محیطزیست اپل در این زمینه میگوید: «با فرارسیدن روز زمین، ما انجام یک کار خوب برای کمک به سیاره زمین را با پیادهسازی برنامه Apple GiveBack تا حد ممکن برای مشتریان خود ساده کردهایم. مشتریان ما میتوانند با تحویل گوشیهای قدیمی خود به روند بازیافت کمک کنند تا زباله کمتری تولید شود. همچنین با معرفی Daisy نشان دادیم با ترکیب نوآوری و تلاش برای حفظ منابع طبیعی، چه چیزهایی امکانپذیر خواهد شد».
روند کار Daisy
همانطور که گفتیم Daisy اولین ربات بازیافت اپل نیست. شرکت اپل اولین راهکار خود برای بازیافت گوشیهای آیفون را در سال ۲۰۱۶ تحت عنوان Liam معرفی کرد. Liam یک خط بازیافت ۳۰ متری بود که ۲۹ ربات جداگانه در آن کار میکردند و هر کدام مسئول بخش خاصی از فرآیند جداسازی قطعات بودند. Liam قادر بود در هر ساعت ۳۰۰ گوشی را متلاشی کند اما این کار را تنها برای مدل آیفون 6 انجام میداد.
Daisy از یک طراحی کاملا متفاوت استفاده میکند. بهعبارت دیگر این بار اپل از یک خط بازیافت ۱۰ متری استفاده میکند که گرچه سرعت عملیات آن به ۲۰۰ گوشی در ساعت کاهش یافته اما میتواند عملیات جداسازی قطعات را روی ۹ مدل مختلف از گوشیهای آیفون (از آیفون ۵ تا آیفون ۸ پلاس، البته غیر از مدل پلاستیکی ۵ سی) انجام دهد، بدون آن که نیازی به توقف کار یا تعویض ابزارهای خود داشته باشد. ربات جدید اپل این کار را تنها با پنج بازوی رباتیک انجام میدهد که تعدادی از آنها عملا از Liam بازیافت شدهاند.
مطالب مرتبط : هزینه تمام شده ساخت هر آیفون 8 پلاس برای شرکت اپل چقدر است؟
سفر هر گوشی در خط بازیافت Daisy تقریبا ۲ دقیقه طول میکشد که در آن ۴ ایستگاه مختلف را پشت سر میگذارد. ابتدا گوشی روی یک تسمه نقاله قرار میگیرد تا در این مسیر یک دوربین دید کامپیوتری، مدل و جهت قرارگیری آن را تشخیص دهد. یک بازوی رباتیک گوشیهایی که وارونه قرار گرفتهاند را از روی خط برمیدارد، اما گوشیهایی که نمایشگر آنها رو به بالاست به مخزن برمیگردند تا دوباره در مسیر قرار گیرند.
یک بازوی رباتیک دیگر، گوشی را میچرخاند تا یک حسگر اپتیکال بررسی کند که آیا بدنه آن دچار خمیدگی شده است یا خیر. این مرحله به ماشین امکان میدهد ترازبندی ابزارهای خود را در طول فرآیند جداسازی قطعات تنظیم کند. یک سری پین صفحهنمایش را از بدنه جدا میکند تا توسط بازوی دیگری روانه سطل زباله شود. Liam برای جدا کردن نمایشگر از یک سیستم مکنده استفاده میکرد که در مورد گوشیهایی با صفحه نمایش شکسته قابل استفاده نبود. بهاین ترتیب عملکرد Daisy هنگام کار روی ابزارهایی که به شدت صدمه دیدهاند بسیار بهتر خواهد بود.
یک بازوی دیگر رباتیک، گوشی را برمیدارد و آن را در یکی از سه ایستگاه جداسازی باتری قرار میدهد. سیستم، هوای سردی با دمای ۸۰- درجه فسانتیگراد را روی باتری میدمد تا منجمد و آزاد شود. سپس ربات بدنه گوشی را به یک دیواره میزند تا باتری در یک سطل آلومینیومی بیفتد.
سپس نوبت به ایستگاه پانچ میرسد که در آن یک سمبه قدرتمند پیچهایی را که قطعات گوشی را به یکدیگر متصل کرده از هم جدا کند. تعداد پانچها بر حسب مدل از ۳۵ عدد در آیفون ۵ تا ۵۴ عدد در آیفون ۶ پلاس متغیر است.
آخرین ربات، گوشی را برداشته و آن را تکان میدهد تا هر قطعهای که ممکن است در طول فرآیند پانج شل شده باشد، آزاد شود. سپس یک ابزار چرخان با پیروی از یک الگوی از پیش تعریف شده، قطعات اصلی مانند دوربین پشتی، برد مدار اصلی، بلندگو و ماژول لمسی را جدا میکند. در نهایت لوگوی استیل اپل و حلقه اطراف ماژول دوربین هم با پانچ جدا میشوند.
بدنه گوشی که حالا دیگر کاملا سوراخ سوراخ شده بر حسب مدل در یکی از سه سطل مربوط میافتد. گیرههای پلاستیکی که قطعات را در داخل بدنه نگه میدارند روی بدنههای آلومینیومی باقی میمانند زیرا آنها در دمای بسیار پایینتری نسبت به فلز ذوب میشوند که همین باعث جداسازی آسان مواد مصنوعی از مواد آلومینیومی میشود.
در انتهای خط، بعضی از قطعات بر اساس موادی که میتوان از آنها بازیابی کرد، دستهبندی میشوند. مثلا، دوربین و برد اصلی حاوی مقدار زیادی مس و فلزات ارزشمند دیگری مانند طلا، نقره و پالادیوم هستند.
استفاده اپل از Daisy در صورت موفقیت میتواند سایر شرکتهای فعال در حوزه فناوری را هم ترغیب کند تا برنامههای بازیافت داخلی را راهاندازی کنند. از سوی دیگر، شاید همین روند باعث شود که شرکتهایی مانند اپل تشویق شوند روشهای متفاوتی را برای تولید گوشیهای خود در پیش بگیرند تا دسترسی به قطعات و در نتیجه، بازیافت آنها آسانتر باشد.